جوامع علم موسیقی
(جوامع علم موسیقی از ریاضیات شفاء شیخ الرئیس بوعلی سینا)
- موضوع: مبانی نظری
درباره کتاب:
بخشی از مقدمه کتاب در سایت ناشر: “…آنچه در این کتاب آمده است، برگردان یکی از کتب شفا از زبان عربی به فارسی است. این کتاب که در صفحه عنوانِ چاپیِ آن به نام «جوامع علم موسیقی» آمده است و به‌ظاهر باید این نام از سوی ﻣﺆلف آن، حضرت شیخ‌الرئیس بوعلی‌سینا بر آن گذارده شده باشد، در مباحث نظری علم موسیقی بحث می‌نماید و کتاب سوم از فلسفه اوسط شفاست و فلسفه اوسط نیز بحث در ریاضیات، یا به قول طلاب، علمِ تعلیمی می‌کند و چنان‌که به‌وقت برخواندنِ کتاب مشاهده خواهید کرد محتویات آن در شش مقالت آمده است.
هر مقالت آن، بر حسب احتواء مطالب تحت خود، دارای فصول مختلف بر حسب شمار است که در بین آن‌ها مقاله پنجم واجد بیش‌ترین فصول، یعنی پنج فصل است و مقالات دوم و چهارم و ششم حاوی کم‌ترین فصول، یعنی هر مقاله دارای دو فصل می‌باشد…”
نویسنده (تألیف): شیخ الرئیس بوعلی سینا
برگردان (و شرح): سید عبدالله انوار
بخش‌های کتاب:
“…این کتاب افزون بر فهرست، یادداشت ناشر و یادداشت مترجم، در شش بخش (یا مقاله) تنظیم شده است: «مقالۀ اول» علاوه بر مقدمه، شامل چهار فصل می‌شود:
- فصل اول: در رسم و اسباب صوت وحدت (زیری) و ثقل (بمی)
- فصل دوم: در شناخت ابعاد متفق و ابعاد متنافر
- فصل سوم: در ابعاد متفق به اتفاق اول [اصلی]
- فصل چهارم: در ابعاد متفق به اتفاق دوم [بدلی]
«مقالۀ دوم» دو فصل دارد:
- فصل اول: جمع و تفریق ابعاد
- فصل دوم: تضعیف و تنصف (دو برابر و نیمه کردن ابعاد)
«مقالۀ سوم» چهار فصل دارد:
- فصل اول: در جنس و قسمت آن به انواع،
- فصل دوم: در عدد اجناس
- فصل سوم: در جنس‌های قوی
- فصل چهارم: گفتار در اجناس ابعاد لینه
«مقالۀ چهارم» حاوی دو فصل است:
- فصل اول: جمع
- فصل دوم: در انتقال
«مقاله پنجم» شامل پنج فصل می‌شود:
- فصل اول: سخن درباره نغمات است از جهت ایقاع
- فصل دوم: تقلید ایقاع به وسیله زبان
- فصل سوم: در شمار اصناف موصل و مفصل
- فصل چهارم: در چهارتایی‌ها، پنج‌تایی‌ها، شش‌تایی‌ها
- فصل پنجم: شعر و وزنهای آن
«مقاله ششم» در دو فصل است:
- فصل اول: تألیف لحن
- فصل دوم: آلات موسیقایی
ناشر: انتشارات بنیاد علمی و فرهنگی بوعلی سینا
سال چاپ: 1394