ایرج بسطامی

ایرج بسطامی، در طول چهارده سال فعاليت هنري خود يازده كاست به جاي گذاشت و با تعدادی از گروه‌های هنری مطرح آن دوران – نظیر عارف ، دستان، همایون، نیستان، وزیری – هم راه شد. اعتقاد عمیقی به آموزش موسیقی داشت و از اواخر دهه هفتاد بیشتر اوقات زندگی را به دور از جنجال و هياهوي هنري در شهرستان بم و استان كرمان به تدريس آواز و سرپرستي خانواده‌ی برادر مرحومش پرداخت.

• کتاب «سکوت گویا» – گردآوری: مسعود زرگر – ن: آتنا – موجود در سایت گیسوم

این مجموعه مشتمل است بر ترانه‌ها، تصنیف‌ها و آوازهای زنده‌یاد ایرج بسطامی. افزون بر این، زندگی‌نامه‌ وی به همراه نقد و معرفی آثار، مصاحبه‌ها و تصاویری از ایشان نیز ضمیمه‌ی کتاب است.

آلبوم‌های منتشر شده:

• 1368 – افشاری مرکب – پرویز مشکاتیان (گروه عارف) – ن: چهارباغ بانگ
• 1369 – افق مهر – پرویز مشکاتیان (گروه عارف) – ن: سروش
• 1371 – بوی نوروز – حمید متبسم و گروه دستان – ن: ایران گام
• 1371 – مژده بهار – پرویز مشکاتیان (گروه عارف) – ن: چهارباغ بانگ
• 1372 – تحریر خیال – حسین پرنیا – ن: ؟ (بازنشر: خانه بوی گل گرفت 1387)
• 1376 – وطن من – پرویز مشکاتیان (گروه عارف) – ن: چهارباغ بانگ
• 1378 – سکوت – محمد میرنقیبی، کورش متین (گروه نیستان) – ن: چهارباغ بانگ (نشر دوم: 1383)
• 1381 – رقص آشفته (گل‌ پونه ‌ها) – حسین پرنیا (گروه همایون) – ن: آواز بیستون
  (آهنگ مشهور گل‌پونه‌ها در این آلبوم نشر پیدا کرد)

انتشار پس از درگذشت:

• 1383 – بی کاروان کولی – کیوان ساکت (ارکسترال) – ن: نواگرا
• 1383 – حال آشفته – حسین پرنیا (گروه همایون) – ن: آواز بیستون (بخش اول مربوط به اجرای بسطامی و گروه همایون در ارگ بم به سال 1378 تابستان)
• 1383 – خزان و آرزو – بداهه ‌خوانی و بداهه نوازی آهنگهایی از اساتید – ن: نواگرا
• 1383 – ظهور – اصغر محمدی (گروه اشراق) – ن: آوای نوین (ضبط بهار 1382 – زنجان)
• 1383 – کنسرت راست پنجگاه – پرویز مشکاتیان (گروه عارف) – ن: چهاربانگ باغ (بیشتر آهنگ‌ها، پیش از این در آلبوم‌های «افق مهر» و «مقام صبر» منتشر شده بود)
• 1385 – 20سال با آثار پرویز مشکاتیان (2و3) – ن: چهارباغ بانگ
• 1385 – موسم گل – آهنگسازان قدیمی (ارکسترال به سرپرستی محمدرضا درویشی و نظارت پرویز مشکاتیان) – ن: ماهور
• 1386 – بداهه خوانی و بداهه نوازی – آثاری از روح الله خالقی، اکبر محسنی – ن: نواگرا (کنسرت‌های خصوصی سال‌های 73 و 75)
• 1387 – خانه بوی گل گرفت (بازنشر آلبوم «تحریر خیال») – حسین پرنیا – ن: نواگرا

نیازمند پژوهش:

• 1371 – کنسرت ایرج بسطامی و گروه دستان (تنها فیلمی از این اجرا موجود است)
• 1386 – فسانه – کیوان ساکت (گروه وزیری) – ن: نواگر

• کسب مقام اول خوانندگی در آزمون «باربد» در سن ۱۷ سالگي كه آشنايي عميق تري با دستگاه هاي ايراني پيدا كرد – آن زمان در راديو تهران هم اعلام كردند كه جواني ۱۷ ساله از خطه بم كرمان در آزمون باربد شركت كرده و مقام دوم را به دست آورده است و آينده اي درخشان در انتظار او خواهد بود. راديو كرمان هم به اين مناسبت جشني را تدارك ديد. (در گفتگو با محمدعلی بسطامی در همشهری 1382).

• ايرج بسطامي در عين حال كه از صداي رسا، پروسعت و مستقل برخوردار بود، شخصيت و هويت آوازي منحصر به خود داشت و به اين سبب آواز او تنها به خودش شبيه بود. بدين ترتيب مرحوم بسطامي تنها شاگرد شجريان بود كه عليرغم درس گرفتن از استاد با صداي منحصر به فردش بي هيچ شباهتي به صداي استاد، مي‌خواند… (خبرگزاری فارس)
• پرویز مشکاتیان درباره بسطامی چنین میگوید: « تنها افتخارم درزندگی ترانه وطن من باصدای ایرج، از طرف سازمان یونسکو سرود ملی اعلام شد.» … نظر محمدرضا شجریان درباره بسطامی: « بسطامی! خداوند گوهری به تو داده و من می خواهم به این گوهر شکل بدهم… او شش سال شاگرد من بود تا میان دوره عالی هم بامن کارکرد، تامیان دوره با من کارکرد، آینده خوبی برایش پیش بینی می کردم، گلی بود که زود پرپر شد.» … عبد الحسین مختاباد می‌گوید: « بسطامی تنها خواننده چپ کوک زمان خود بود و جنس و طعم ویژه صدایش در چهار دهه گذشته بی‌مانند بود.» (آفتاب صبح به نقل از خبرنگار ایلنا)
• فاطمه بسطامی: انتشار اولین لوح فشرده «گل‌پونه‌ها» غفلتی بود که انجام شد و این اتفاق در حالی رخ داد که خانواده ایرج بسطامی هیچ اطلاعی از انتشار این اثر نداشتند… پس از انتشار آن آلبوم، به وزارت ارشاد و شرکت‌ها سپردیم که هرگونه اثری در صورت انتشار با صدای ایرج بسطامی باید از سوی بنیاد این هنرمند مجوز داشته باشد… بنده شخصا با انتشار آن اثر مخالف بودم و فکر نمی‌کنم زنده‌یاد بسطامی هم از انتشار آن آلبوم رضایت داشتند… (خبرگزاری ایسنا)

منابع اینترنتی: همشهری آنلاین 1386 / خبرگزاری فارس / خبرگزاری ایسنا / آفتاب صبح / همشهری آنلاین 1382