بررسیِ گوشه‌های سیار، فواصل ممنوع و بسترهای نو
- موضوع: تاریخچه، مقام‌ها، دستگاه‌ها، ردیف، پارتیسیون
- پدیدآور: ارشد تهماسبی
- همراه cd – نوازنده: افشین علوی
- ناشر: ماهور 1398
سیر در سیاره ها
در سایت ناشر چنین آمده است: “در این کتاب تمرکز اصلی بر شناخت «گوشه‌های سیار» است که فصل مهم و گسترده‌ای از ردیف موسیقی را به خود اختصاص داده‌اند. در همین راستا، به چگونگی ساختار موسیقیِ دوره‌های قبل اشاره‌ای گذرا شده، و نیز اصطلاح‌ها و مفاهیم موسیقیِ امروزی مانند ردیف، روایت، دستگاه، آواز، مقام، گوشه، درآمد، نغمه، فرود و … شرح داده شده‌اند. بخش دوم کتاب، با توجه به مهم‌ترین عنصر موسیقی، یعنی مقام، به بررسی بسترهای صوتی اختصاص یافته است. آنچه در این کتاب آمده گزیده‌ای مختصر از مطالب مطرح‌شده در کارگاه‌های «تحلیل ردیفِ» نویسنده است.
- “… بی‌تردید آگاهی درباره‌ی هر موضوعی، خواه موسیقی یا هم پدیده‌ی دیگری، بدون بررسی پیشینه‌ی آن شناخت دقیق و کاملی نخواهد بود. متأسفانه خیلی از هنرجویانِ امروزی دغدغه‌ای درباره‌ی میزان دانایی خود، حتی در امور مربوط به رشته‌ی تخصصی‌شان، ندارند و سخت دچار عمل‌زدگی‌اند. چه بسیار نوازندگان روان‌دستی را می‌بینیم که به اجرا می‌پردازند و کنسرت می‌دهند و…” (بخش اول کتاب-ص17)
بخش اول: سِیر در سیاره‌ها
- اختصارها – مقدمه – موسیقی پیشااسلامی- موسیقی مقامی
- دوازده مقام – تجمع فواصل جزء – بیست و چهار شعبه
- مقایسه – نمودار فواصل – چهل و هشت گوشه – موسیقی دستگاهی
- ردیف میرزاعبدالله – تئوری موسیقی ایرانی – دستگاه و گوشه
- مقام (گوشه اصلی) – درآمد – آواز – گوشه‌ها…
روش نت‌نگاری (همراه با CD شنیداری)
بخش دوم: فواصل ممنوع و بسترهای نو
- مقدمه – بسترهای صوتیِ موسیقیِ مقامی
- بسترهای صوتیِ موسیقی دستگاهی
- چگونگی ایجاد دور یا بستر صوتیِ کامل
- نام‌گذاری اجناس دانگ…
- ایجاد دور
- نمایش 98 دور
- نمودار دورهای پنجاه و پنج‌گانه در دو طبقه
- بحرهای شانزده‌گانه
- نمودار بحرهای شانزده‌گانه
- نام‌گذاری دورها
- بررسی همه‌ی اسامی ممکن در دورهای نود و هشت‌گانه
- کتابنامه
- نقد و بررسی بخش دوم کتاب: “…از آنجایی که موضوع این کتاب مباحث مدال است، عدم ورود دیگر عناصر مدال، مثل نقش درجات، فاصله ساختاری یا ملُدی‌مدل، شاید راهگشای برخی نقصان‌های موجود در کلیت روش مورد استفاده نویسنده کتاب در ساخت ادوار باشد. تعامل گوشه‌ها در روند دستگاه‌ها بیشتر از آن که بیانگر یک دور یا گام باشند بازگوکننده کارکردی جهت احتراز یا رفع اسباب تنافر در فواصل ارائه شده در درآمد یا مد مبنای دستگاه است… پرداختن به مفهوم دستگاه به عنوان یک موضوع عینی (یک روایت مشخص) نیاز به در نظر گرفتن آن به عنوان یک مجموعه به هم‌پیوسته است. جداسازی یک گوشه از این مجموعه برای تحلیل، باعث از دست دادن مقداری از اطلاعات ساختاری دستگاه می‌شود و در واقع ارتباط آن گوشه با اجزاء دیگر در زمان باهم بودن در مجموعه مورد بحث، مفهوم پیدا می‌کند…” (گفتگوی هارمونیک)
. . . . . . . . . . ما را در تکمیل مقالات یاری کنید . . . . . . . . . .
