خانه › آوانگار › کلاسیک ایران › آلبوم
چاووش 2 (شبنورد، آزادی)
- آواز دشتی (دستگاه شور) – دستگاه ماهور
- شهرت آلبوم به نام: “شب نورد، آزادی”
- ساز و آواز گروهی
- ناشر: کانون چاووش 1357
- ضبط: استودیو بل
یکی از شبهای بهمن 1357 لطفی که با لباس آغشته به خون، خسته و پریشان به خانه بر میگشت، در جستوجوی شعری بود که بیانگر حال مردم معترض باشد. شعری از اصلان اصلانیان یافت: «شب است و چهره ی میهن سیاهه…». شعر به جانش نشست. سه تار را برداشت و ضبط را روشن کرد و آن قدر در مایه ی دشتی نواخت و خواند که نغمه ی مناسب شعر را پیدا کرد و همان شب مقدمه و متن آهنگ «برادر بیقراره» را نوشت. برای خواندن این اثر کسی بهتر از شجریان پیدا نمیکرد. چند روز بعد تصنیف برادر بیقراره با شعر جواد آذر، آهنگ محمدرضا لطفی و صدای محمدرضا شجریان و با نوازندگی برخی از اعضای گروه شیدا شبانه در استودیو بل ضبط شد. دکلمه ی اشعار را نیز مهدی فتحی انجام داد. چند روز بعد این تصنیف در کنار ساز و آوازی محزون از شجریان و لطفی و نیز تصنیف و آوازی از شهرام ناظری با نام آزادی تحت عنوان «چاووش2» در قالب نوارهایی میان مردم توزیع شد. با پیروزی انقلابف محمدرضا لطفی نوار مادر «شب نورد» و «آزادی» را به تلویزیون برد و اولین هدیه ی اهالی موسیقی سنتی را به انقلاب و مردم انقلابی تقدیم کرد. (خبرگزاری تسنیم)
- سرپرست و آهنگساز: محمدرضا لطفی
- خوانندگان: محمدرضا شجریان، شهرام ناظری
- دکلمه: مهدی فتحی (بازیگر)
- ترانه سرایان: اصلان اصلانیان، فرخی یزدی
- نوازندگان (گروه شیدا):
تکنواز تار: استاد محمدرضا لطفی
تکنوازان کمانچه: علی اکبر شکارچی - ضبط: ایرج حقیقی
- طرح: محمد برادران
- خط: محمدرضا شجریان
از روی جلد کاست:
- روی (الف): شبنورد (دشتی) – شب است و چهره ی میهن سیاهه…
با صدای استاد محمدرضا شجریان
نامهای دیگر آهنگ: تفنگم را بده، برادر بیقراره.
- روی (ب): آزادی (ماهور) – آن زمان که بنهادم سر به پای آزادی…
با صدای استاد شهرام ناظری
- … تا قبل از ۲۲ بهمن گروههای عارف و شیدا زیر نظر کانون چاووش به تولید مخفیانه آثار میپرداختند. نخستین تولیدات مخفیانه این گروه سه سرود به نامهای شبنورد (برادر نوجوونه)، “سپیده”و”آزادی”بود که به گفته محمد رضا لطفی در بولتن آوای شیدا – در زیر زمین خانه مسکونیاش تولید و در همانجا نوار کاست آن تکثیر میشد. محمدرضا لطفی یک روز بعد از پیروزی انقلاب (۲۳ بهمن) با در دست داشتن دو سرود “شب نورد” با صدای شجریان و دکلمه مهدی فتحی و “آزادی” با صدای شهرام ناظری، به پخش رادیو میرود. به گفته لطفی”من وارد اتاق پخش مستقیم شدم و یکی از گویندگان که دانشجوی تاتر دانشکده ما بود به من خوشآمد گفت و روی کاغذ برایش نوشتم که دو اثر برای پخش آوردم. ایشان ورود مرا اعلام کردند و بلافاصله شبنورد را روی آنتن پخش کردند. این اولین کار موسیقی ایرانی بود که گروهی ایرانی آنرا به ملت هدیه میکرد”(بیبیسی فارسی)
- هماکنون گروه (پالت) با آوردن بخشی از تصنیف به یکباره برادر «… برادر غرق خونه» را با آهنگ «خونه مادر بزرگه هزار تا قصه داره» درآمیخته و ترکیب خندهدار «… برادر نوجوونه، برادر غرق خونه، برادر مثل خورشید سر میکشه تو خون ی مادر بزرگه هزار تا قصه داره…» را تنظیم کرده و از دفتر موسیقی وزارت ارشاد مجوز گرفته و راهی بازار کرده است! جالب اینکه در مراسم رونمایی از این آلبوم، نخستین نسخه به مرضیه برومند کارگردان مجموعه تلویزیونی «خونه مادربزرگه» اهدا شد تا مشخص شود چنین حرکتی کاملاً با منظور صورت پذیرفته است… (تابناک)
- سرودهایی مثل سرود آزادی که شهرام ناظری روی شعری از فرخی یزدی با مطلع “آن زمان که بنهادم سر به پای آزادی” خواند، یکی از کارهایی بود که در این قالب (سرود) تنظیم شد و به سرعت در میان مردم جا افتاد. یکی از قطعات دیگر چاووش 2، سرود “شب نورد” بود که با صدای محمدرضا شجریان منتشر شد و به عنوان نخستین آلبوم چاووش در دسترس مردم قرار گرفت… کاست ها را با کمک دکهای خانگی تکثیر می کردند و خودشان در جاهای مختلف شهر می فروختند؛ مجید درخشانی از خاطرات آن دوران چنین می گوید: “…در چهارراه ولیعصر نوارها را می فروختم… یک چلوکبابی بود که به من برق داده بود و می توانستم نوار را پخش کنم. اوایل انقلاب بود و آن تصنیف هم به شدت تأثیرگذار. آقای شجریان هم به بهترین شکل خواند. کسانی که در آن زمان شهید داده و آسیب دیده بودند به شدت از این سرود استقبال می کردند. باها شاهد بودم که مثلاً مادری اشک ریزان می ایستد و کمی از سرود را که می شنید، کاست آن را می خرید و می برد. این کارتن ها را ما صبح پر می کردیم و هر کدام به بخشی از شهر می بردیم. به سرعت هم تمام می شد. یادم هست پشنگ کامکار در میدان امام حسین بود. هر کدام در یک منطقه ی تهران بودیم. شب این کارتن ها را خالی بر می گرداندیم… به زیر زمین خانه آقای لطفی برمیگشتیم و یک از دوستان آنها را پر میکرد…” (مجله فرهنگ و آهنگ شماره 31)
- منابع: جلد کاست – خبرگزاری بیبیسی – خبرگزاری تابناک – مجله فرهنگ و آهنگ – خبرگزاری تسنیم
. . . . . . . . . . ما را در تکمیل مقالات یاری کنید . . . . . . . . . .