- طور علوانية
- منطقه جغرافیایی: خوزستان
- روایت اساتید: الشیوع، رشداوی، حواشحی، هزامی، مشکوکی
- کاری از: محمود مشهودی، فرزاد کاشیساز
- ناشر: موسسه هنری آواز خورشید 1399
- ضبط: استودیو بیس رکورد (آلبوم در بیپتونز)
موسیقی عرب خوزستان
در دفترچهی آلبوم چنین آمده است که: “…شروع کار به سال ۱۳۹۱ برمیگردد… در آن سالها دغدغهی ذهنیام، مطالعه و تحقیقی دربارهی مکاتب پنجگانه موسیقی عرب بود، که اتفاقی با مطالبی در سایت مشهور “سماعی” (درگاه اشتراک مقالات و مطالبِ موسیقیدانان کشورهای عربی) روبر شده و متوجه شدم که با سندی بسیار ضعیف، طور علوانی را تقلید و برداشتی از ترانهی “یومه با یومه” – خوانده شده توسط “داخل حسن” در موسیقیِ ردیفیِ عراق – معرفی کرده بودند! …هیچوقت فکر ثبت علوانیه به ذهن نمیرسید، زیرا که عربهای خوزستان «طور علوانی» را مرتباً از شبکههای محلی، رادیو، فضای مجازی و در محافل دوستانه و خانوادگی و عروسیها میشنوند و طبیعتاً در مالکیت خود بر این طور شکی ندارند. از سویی، هر کس با فواصل موسیقی مقامی عربی آشنایی داشته باشد به راحتی تفاوت میان مقامهایی که «طور علوانی» و آن ترانه در آن قرار گرفتهاند را تشخیص خواهد داد، اما متاسفانه از آنجا که ما در ثبت و حفظ داشتههای فرهنگی و هنری خودمان بسیار کم توجهیم، هیچ گونه سند و منبع و معتبر بینالمللی برای رد ادعای باطل آنها نداشتیم…تصمیم گرفتم چندسال تمام وقت و تمرکز خود را صرف جمعآوری و تحلیل موسیقی عرب خوزستان و مخصوصاً طور علوانی کنم، تا همان بلایی که بر سر تار ایرانی آمد – آنطور که در نهایت به عنوان میراث ملی کشور آذربایجان ثبت شد- حداقل بر سر «طور علوانی» نیاید که در نهایت بعد از چند جستجو موفق شدم یک منبع بسیار قوی پیدا کنم…”
قطعات و راویان:
- طور علوانیه – استاد علوان الشویع
- طور علوانیه – استاد علی رشداوی
- طور علوانیه – استاد حمید هواشحی
- طور علوانیه – استاد احمد مجید هزامی (زرگانی)
- طور علوانیه – استاد یاسر مشکوکی
- محمدرضا درویشی، آهنگساز، پژوهشگر موسیقی و مؤلف دایره المعارف سازهای ایران درباره علوانیه میگوید که سبک موسیقی علوانیه پیوند میان فرهنگهای مختلف کشور ایران است. وی همچنین نوازندگی علوانیه را با ساز َگَلن بسیار زیباتر از نوازندگی با ربابه میداند. (کتابخانه ملی)
- راجع به طور علوانیه: “یکی از زیر مجموعههای موسیقی عربهای بدوی خوزستان است، پیشینه تاریخی این طور را میتوان به دوران پهلوی اول رساند. وجه تسمیه این طور از «علوان الشویع» نوازنده ساز محلی «ربابه» و خواننده عرب اهوازی گرفته شده است. علوان الشویع هنرمندی بود که با سفر به مناطق عرب نشین خوزستان توانست اشعار و اطوار آنها را حفظ و احیا کند. برخی از پژوهشگران معتقدند ساختار طور علوانیه شباهت بسیار زیادی به طور «عموریه» دارد. این طور متعلق به طایفه عموری از طوایف معروف ساکن در جنوب خوزستان است که معمولاً در شبنشینیهایشان اشعار خود را به این فرم آوازی میخوانند. میتوان گفت «علوان الشویع» طور علوانی را بر اساس اطوار عرب خوزستان احیا کرد و امروز این طور یکی از محبوبترین طورهای موسیقی عربهای ساکن خوزستان و نیز کشورهای عراق، کویت و بحرین است. (در دفترچه آلبوم)
- منابع: کتابخانه ملی – دفترچه آلبوم – خبرگزاری مهر – ایرنا
. . . . . . . . . . ما را در تکمیل مقالات یاری کنید . . . . . . . . . .