- مستند – اجتماعی فرهنگی
- موضوع: سرنوشتِ دو کمانچه‌نواز ماهر و حرفه‌ای
- فیلمی از بهمن کیارستمی
- موسسه فرهنگی هنری ماه‌ریز مهر 1383
- تماشای فیلم در رسانه هاشور
دو کمانچه
“دو کمانچه” حکایتِ دو مرد است که کمانچه می‌نوازند و پنجاه سال دارند. هر دو در اوج مهارت حرفه‌ای، اما یکی در فقر دست و پا می‌زند و آن دیگری در آغوش خوشبختی است. شنیدن دو نوای کمانچه از دو شخص متفاوت؛ یکی با امید و رضایت، با توانایی در منعطف نمودن نوای سازی کهن با حال و هوای زمان خود و دیگری اما، مردی از بندر ترکمن، ناامید و بدون رضایت از وضعیت خویش، با میراثی از نوای سازی کهن از گذشتگان و ناکامیها و موانع بر سر راهش، در تلاش کسب آنچه در خور خود می‌داند…
“رضا درخشانی” یکی از این دو نوازندگان است که در ایتالیا و در خانه و کارگاه بزرگش از زندگی خود میگوید. زندگی به نسبت آرامی دارد و هنرش را در قالب کنسرت به نمایش می‌گذارد. او اعتقاد دارد از طریق همین هنرِ سرزمینِ مادری‌اش قله‌های ترقی را فتح خواهد کرد…
در سوی دیگر «بهرام بردیکر» کمانچه‌نواز ترکمن قرار دارد که در ایران زندگی می‌کند. فردی میان‌سال است که ناامیدانه به خودکشی فکر می‌کند. بهرام، استادی است که هنر اصیل سنتی خود را حفظ کرده و بسیار زیبا می‌نوازد. او برای نمایش هنرش، مجبور است که در کوچه و بازار و مراسم عروسی بنوازد…
- کارگردان: بهمن کیارستمی
- تهیه کننده: مرجانه مقیمی، بوتیمار
- تدوینگر: بهمن کیارستمی
- آهنگساز: رضا درخشانی
- با حضور کمانچه نوازان:
رضا درخشانی
بهرام بردیکر
- تصویربرداران: مرتضی پورصمدی، جف روبرتز، بهمن کیارستمی
- صدابردار: دانا فرزانه‌پور
- مدیر تولید: کامبیز صفاری
- روی جلد نسخه‌ی فیزیکی این فیلم نوشته شده است که: “این مستند به مقایسه‌ی ارزش‌ها و معیار‌های این دو هنرمند نمی‌پردازد، بلکه سعی در تسهیل تعامل این دو دیدگاه مدرن و سنتی دارد و با کنار هم قرار دادن این دو، به شکلی اجتناب‌ناپذیر، پیچیدگی‌های هویت فرهنگی که ایرانیان با آن در‌گیر هستند را به تصویر می‌کشد.”
- اکران “دو کمانچه” کیارستمی در پنجمین روز از سی‌وچهارمین جشنواره موسیقی فجر: «دو کمانچه» را بهمن کیارستمی ساخته است. این مستند سال 83 ساخته شده و مدت زمان آن 42 دقیقه است. دو کمانچه، شنیدن دو کمانچه است بر دو چهره‌ی متفاوت. یکی با امید به آینده، با توانایی در انعطاف دادن نوای سازی کهن با حال و هوای موسیقی زمان خود، در تلفیق ریتمهای الکترونیک و موسیقی جاز با کمانچه، جایگاهی مناسب و با رضایت از خود دارد. دیگری اما، مردی از اهالی بندر ترکمن، نومید و ناراضی از شرایط خویش، با به میراث داشتن نوای سازی کهن از گذشتگان، از ناکامیها و موانع بر سر راهش برای کسب وضعیتی در خور آنچه که برای خود متصور است، سخن میگوید… (مردم‌‌سالاری)
- بهمن کیارستمی درباره‌ی فیلم خود که آن را شخصی‌ترین فیلمش می‌داند، نگاشته است: “امروز مدت‌هاست که هنر، خود را از مطلق‌گرایی و ناب‌گرایی رهانیده است و این فیلم، فیلم “دو کمانچه” اشاره‌ای است به این رهایی و پایان. تاکید می‌کنم، اشاره است نه مرثیه. نشان می‌دهد اما قضاوت نمی‌کند یا لااقل تلاش می‌کند که قضاوت نکند. اما مگر می‌شود قضاوت نکرد؟ تنها می‌شود قضاوت را پنهان کرد.” او قضاوت را بر عهده‌ی تماشاگر این فیلم می‌گذارد و از این طریق شرایط یک هنرمند ایرانی را در این دو روایت دوگانه و راه در پیش روی آن را، نمایش می‌دهد… (ویستا)
- فیلم دو کمانچه (کلُه 2) متعلق به مؤسسه فرهنگی هنری ماه‌ریز به صورت سی‌دی منتشر شد که در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی به ثبت رسیده و دارای مجوز از معاونت امورسینمایی است. در ورقه معرفی فیلم نوشته است: “مؤسسه ماه‌ریز، قصد دارد به دنبال مجموعه‌های چشم، گوش و دهان، این گونه آثار (مستند) را در قالب مجموعه کله منتشر نماید… (کانون انسان‌شناسی و فرهنگ)
- منابع فیزیکی: جلد فیلم
- منابع اینترنتی: ویستا – کانون انسان‌شناسی و فرهنگ – مردم سالاری آنلاین
- پژوهشگر: هدا ابراهیم نژاد ارجمندی
