فرهاد فخرالدینی
- متولد 21 اسفند 1316 (آذربایجان شوروی)
- موسیقیدان، آهنگساز، نوازنده، رهبر ارکستر
- ساز تخصصی: ویولن، پیانو
- تهیه کننده موسیقی، موسیقی فیلم
- بنیان گذار ارکستر موسیقی ملی ایران به سال 1377
- نشان درجه یک فرهنگ و هنر 1384
در خانوادهای اصیل و هنرمند به دنیا آمد. پدر “محمدعلی فخرالدینی” متخلص به “محزون” از شعرای نامدار آذربایجان بود، برادر بزرگتر فخرالدینِ فخرالدینی، عکاس صاحب سبک پرتره و برادرکوچکتر فاروقِ فخرالدینی، علاوه برعکاسی از ورزشکاران صاحب نام است و سال ها درسمت مربی تیم والیبال ایران مشغول بوده است. فرهاد دوماهه بود که خانواده به تبریز مهاجرت کردند.
پیش از مدرسه، شیفتهی صفحههای موسیقی پدر بود و ساعتها پای گرامافون به شنیدن مینشست. سرگرمی دیگرش جستجوی موجهای موسیقی در رادیولامپی قدیمی خانه بود. پدر برای برادر تار خریده بود و فرهاد پای درسهای معلم برادر مینشست و آنها را به خاطر میسپرد و وقتی برادر از خانه میرفت تار را برمیداشت و شروع میکرد به تمرین. این نوازندگی یواشکی کار دستش داد. سیمهای تار برادر پاره شد و در خانه غوغا شد. پدر گفت تار را رها کن، تو ویولن بزن!
کار را با معلمی آغاز کرد و تصنیفهای روز را بدون نت مینواخت تا جایی پیش رفت که معلم دیگر چیزی نداشت و گفت که نزد صبا برود. در چهارده سالگی دنبال استاد صبا گشت، نتوانست او را پیدا کند و سه سال نزد یکی از شاگرانش احمدمهاجر تمام کتابهای صبا را تمرین کرد. برای ادامه نزد علی تجویدی در هنرستان موسیقی رفت. در روز انتخاب هنرجو، به شکل اتفاقی برای استاد صبا نواخت و به شاگردی او درآمد و تحصیلات عالی را در هنرستان عالی موسیقی به پایان رساند.
تحصیلات متوسطه را در دبیرستانهای علامه محمد قزوینی و دارالفنون و تحصیلات عالی را از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۴ در هنرستان عالی موسیقی به پایان رساند. تئوری موسیقی، هارمونی، تجزیه و تحلیل موسیقیِ کلاسیک را نزد ملیک اصلانیان آموخت و تجزیه و تحلیل موسیقی ایرانی را نزد مهدی برکشلی یاد گرفت. هنوز تحصیلاتش در هنرستان عالی به پایان نرسیده بود که از طرف حسین دهلوی (ریاست وقت هنرستان) به تدریس در آنجا دعوت شد.
هنوز دوران تحصیل آموزش موسیقی را تمام نکرده بود که به دعوت حسین دهلوی – استادش که ریاست آن دوره هنرستان را بر عهده داشت – برای تدریس موسیقی در محل تحصیل فراخوانده شد.
- ١٣۴٣ – وارد رادیو شد ودر ارکستر رادیو، ویولن و ویولا مینواخت؛ با روح الله خالقی، جواد معروفی، مرتضی حنانه و فریدون ناصری نیز در زمینه آهنگسازی همکاری میکرد.
آثاری که رهبری آنها را بر عهده داشت:
- 1352- از این زمان تا سال 1358رهبر ارکستر بزرگ رادیو و تلویزیون بود.
- 1370 – ارکستر سمفونیک رادیو تلویزیون باکو – جشنواره باکو
- 1377 – ارکستر ملی.چهل ستون – با محمدرضا شجریان
- 1379 – ارکستر موسیقی ملی ایران – جشنواره شانگهای
- 1379 – ارکستر موسیقی ملی ایران پکن – جشنواره پکن
- 1380 – ارکستر سمفونیک تهران – اختتامیه جشنواره شانگهای
- 1380 – ارکستر موسیقی ایران – جشنواره کویت
- 1382- ارکستر موسیقی ملی ایران – جشنواره ابوظبی
آلبومها:
- 1368 – یاد یار مهربان (با صدای کاوه دیلمی) – ن: ماهور
- 1374- غزلیات مولانا (با صدای احمد شاملو) – ن: ماهور
- 1376 – امام علی(ع) (با صدایی صدیق تعریف) – ن: سروش
- 1378 – کیف انگلیسی (با صدای علیرضا قربانی) – ن: سروش
- 1379- مسافر ری – ن: سروش
- 1379 – اشتیاق (با صدای علیرضا قربانی) – اولین اثر ارکستر موسیقی ملی – ن: سروش
- 1383- سرود کتاب و سرود دانش – ن: سازمان اسناد کتابخانه ملی
- 1373- شعرهای نیما (با صدای احمد شاملو) – ن: ماهور
- 1372- غزلیات حافظ (با صدای احمد شاملو) – ن: ماهور
- ؟ – رامشگران (با صدای کاوه دیلمی) – گروه شیدا
- ؟ – ای کبوتر (با صدای علیرضا قربانی) – ارکستر ملی
موسیقی فیلم:
- 1347 – ساخت اولین آهنگسازی برای موسیقی فیلم (شوهر آهو خانم)
- 1375- موسیقی سریال امام علی (براساس سروده ای از عبدالقادر مراغه ای) – (داوود میرباقری)
- 1363 – سربداران (محمدعلی نجفی)
- 1363 – کمال الملک (علی حاتمی)
- 1364 – بوعلی سینا(کیهان رهگذر )
- 1365 – گزارش یک قتل (محمد علی نجفی)
- 1366 – پرستارشب (محمدعلی نجفی)
- 1367 – روز باشکوه (کیانوش عیاری )
- 1367 – شاخه های بید (امرالله احمدجو)
- 1368 – جستجوگر(محمد متوسلانی)
- 1368 – ساوالان (یدالله صمدی)
- 1369 – آپارتمان شماره 13(یدالله صمدی)
- 1369 – ملک خاتون (حسن محمدزاده )
- 1370 – قرق (احمد هاشمی )
- 1371 – زندان دیو (حسن محمد زاده )
- 1370- روزی روزگاری (امرالله احمدجو)
- 1373 – آدم برفی (داود میر باقری )
- 1378 – کیف انگلیسی (سید ضیاالدین دری)
- 1379 – مسافرری (داوود میر باقری )
- 1383 – وعده دیدار (جمال شورجه )
- 1384 – مجموعه “شهریار” (کمال تبریزی)
- 1382 – روشنتر از خاموشی (حسن فتحی)
آثار مکتوب (سال آخرین چاپ):
- 1397 – زیر گنبد مینا – ن: معین
- 1399 – هارمونی موسیقی – ن: معین
- 1400 – تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران – ن: معین
- 1400 – فرم و آفرینش در موسیقی ایران – ن: معین
- 1392 – شرح بینهایت – ن: قطره
به درخواست استادش مهدی برکشلی، برای نخستین بار تنبور خراسان را به روش ابونصر فارابی باروایت خود فارابی نوشت که توسط استادش شرح داده شد و پس از 6 ماه پردهبندی، طی برگزاری کنفرانسی ازسوی هنرستان در 22بهمن 1341 نت جدیدی را برروی این ساز نواخت.
- 1365- “گزارش یک قتل” (سیمرغ بلورین فجر)
- 1366 –”پرستار شب” (سیمرغ بلورین فجر)
- 1382- چهره ماندگار موسیقی (همایش سوم)
- 1384 – نشان درجه یک فرهنگ و هنر
- استاد فرهاد فخرالدینی: “پدرم به موسیقی علاقه زیادی داشت شاعر بود، اهل ذوق بود. شعر می گفت و شعر می خواند. او انسان حساسی بود. در خانه ی ما انواع و اقسام صفحه های موسیقی پیدا می شد. یادم می آید او با سلیقه و حوصله برای صفحه ها جلد درست می كرد كه مبادا خراشی روی آن بیفتد. من هم ساعت ها جلوی گرامافون می نشستم و به موسیقی گوش می دادم، آن زمان هنوز مدرسه نمی رفتم. سرگرمی دیگرم این بود كه جلوی رادیوی لامپی قدیمی می نشستم و دائم می گشتم تا ببینم كدام موج برنامه ی بهتری دارد و موسیقی پخش می كند. آن موقع فكر می كردم آدم هایی كه صدایشان را می شنوم، آدمك های كوچكی هستند كه پشت رادیو پنهان شده اند. در فكرم بود، آهسته بچرخم پشت رادیو و آنها را غافلگیر كنم. فكر می كردم این آدمك ها هر كدام سازی می زنند و هر چه هست در همین جعبه اتفاق می افتد.” (تبیان)
- منابع: آرته – تبیان – موسیقینو
. . . . . . . . . . ما را در تکمیل مقالات یاری کنید . . . . . . . . . .