عبدالله دوامی
- متولد ۱۲۷۰ تفرش (روستای طاد) – ۲۰ دیماه ۱۳۵۹
- موسیقیدان، ردیفدان، خواننده، نوازنده، مدرس
- سازتخصصی: تنبک (سهتار)
- آوازه: عبدالله خان دوامی، استاد دوامی
- عضو هیات موسیقدانان سنتی، مدرس آواز هنرستان ملی موسیقی
- پیشهی دیگر:کارمند اداره پست، بازنشسته اداره دارایی
- در خانوادهای دامدار و كشاورز دیده به جهان گشود، پدر ابوالقاسمخان دوامی (میرزا آقا) تعزیه خوانی میكرد و با موسیقی سنتی ایران آشنا بود. پس از گذراندن دوره تحصیلات ابتدایی، به همراه خانواده به تهران آمد و در مدرسه تربیت مشغول به تحصیل شد؛ با “ركن الدین خان مختاری” همكلاس بود و همین بعدها سبب آشنایی او با اساتید موسیقی و ورود به عرصه حرفه ای موسیقی شد.
- ابتدا با شاگردی درمحضر استاد “علی خان نایب السلطنه” آغاز نمود. پس از آن در مکتب سایر اساتید توانمند ازجمله: میرزا عبدالله، آقا حسینقلی، درویش خان،حسین خان اسماعیل زاده و ملکالذاکرین ادامه مسیر آموختن را درپیش گرفت.
- دوامی در راه یادگیری هر چه بهتر تصنیفهای قدیمی، نزد استاد “سماع حضور” رفت که بهترین شاگرد “آقا محمد صادق خان” (ملقب به سرورالملك) در زمینه سنتور، تنبك (ضرب) و آواز بود؛ بسیاری از تصانیف را در محضر استاد به خاطر سپرده، جمع آوری و فهرستبندی كرد.
- در همان دوران، مدرسه ای شبانه برای موسیقی به ریاست “ركن الدین خان مختاری” تاسیس می شود و از “عبدالله دوامی”، “ابوالحسن صبا” و”علی اكبرخان شهنازی” (پسر میرزا حسینقلی) دعوت به عمل میآید تا در سه مرحله ابتدایی ، متوسطه و عالی تدریس كنند. دردوران انقلاب مشروطه عبدالله خان دوامی همراه با هنرمندان نام آور درزمینه موسیقی اصیل و کلاسیک (درویشخان، ابوالحسن اقبال آذر، حسین طاهرزاده، باقرخان رامشگر) برای ضبط صفحات موسیقی، راهیِ سفری به فلیس شدند که ماحصل مشترک همراهی هنرمندان موسیقیدان، خلق چندین مجموعه از تصانیف و رِنگهای موسیقی اصیل ایرانی بود. ضبط موسیقی بر روی صفحات گرامافون در دنیای موسیقی، تجربهای تازه و با ارزش بود كه موسیقیِ آن دوران را برای نسل های آینده نیز به صورت دست نخورده باقی بگذارد.
- در فروردین 1334خورشیدی، همکاری بارادیو را آغاز کرد؛ ولی بدلیل کهولت سن مدتی درمنزل به تدریس هنرجویان خود میپرداخت. میانِ محبوبترین شاگردان و هنرجویانی که درمکتب استاد دوامی با تمرکز بر ردیفِ دستگاهی تلمذکردند، میتوانیم از اساتید بزرگی یاد کنیم: محمدرضا شجریان، نورعلی برومند، فرامرز پایور، فاخره صبا، محمودکریمی، اکبر گلپایگانی(گلپا)، نصرالله ناصحپور، پریسا (فاطمه واعظی)، نورالدین رضویسروستانی، ناصرفرهنگفر، حسین علیزاده، پرویزمشکاتیان، محمد حیدری، رامبد صُدیف، مجید کیانی، محمدرضا لطفی، شهرام ناظری، داریوش طلایی. از زبان هنرجویان استاد دوامی درباب محسنات ایشان همین بس که وی را دارای شخصیتی باصلابت و بانفوذ دریافتند، در ظاهری آراسته و با دیسیپلین و نظمی فوق العاده، اخلاقی مردمی و مهربان که درروش تدریش هرانچه ازاساتید خود آموخته بود و یا گردآوریهای شخصیِ خود را در طبق اخلاص برای هنرجویانش نهاده و ازدل و جان میآموخت.
- صفحات گرامافون:
به همراه درویش خان، سید حسن طاهرزاده، ابوالحسن اقبال آذر و باقر خان رامشگر در سفر به تفلیس، مجموعهای از تصانیف و رنگها را ضبط کردند. مدتی بدلیل بروز جنگ جهانی اول نسخههای زیادی ازصفحات گرامافون به ایران نرسید و استاد دوامی تنها بصورت خصوصی ردیف های آوازی خود را ضبط میکرد که بعدها بصورت کامل توسط محمدرضا لطفی گردآوری و منتشر شد. ناگفته نماند فرامرز پایور یکی از هنرجویان وی هم در ثبت و ضبط و انتشار ردیف های آوازی دوامی همت گماشت.
- آلبومها در نشر ماهور:
1396- پیشدرآمدهای قدیمی (از اجراهای گرامافون) – اجرای اساتید
1396 – رنگهای قدیمی (از اجراهای گرامافون) – اجرای اساتید
1381- ردیف آوازی به روایت و اجرای استاد دوامی
1393- تار درویشخان – اجرای آوازی اساتید
1390،1388 – آوازهای اقبالآذر – یادگار سفر تفلیس اساتید
1382- آوای همایون (گروه اقبال آذر)
1386- تصنیفهای دورهی قاجار – اجرای اساتید
- آثاری از نشر ماهور که بر اساس ردیف استاد دوامی اجرا شدهاند:
1397- ساقه خشک بهار 1– سیاوش ایمانی، سینا خشک بیجاری
1395 – سنتورنوازی – احمدرضاخواه
1395 – ردیف آوازی – محسن کرامتی
1395- کمانچه نوازی – سامر حبیبی
1394- نینوازی – سیامک جهانگیری
1385 – 186 تصنیف قدیمی – محسن کرامتی، پریسا کاشفی
- آثار مکتوب:
1375- شاخصترین اثر به جای مانده از استاد، کتاب “ردیف آوازی و تصنیف های قدیمی” است كه به كوشش فرامرز پایور چاپ شده است. بیش از 186تصنیف قدیمی در این مجموعه گردآوری ونتنگاری شده است.
- آوازه این استاد در اجرای سطح بالای تصنیف های قدیمی و ادای گوشه های ردیف دستگاه های موسیقی ایرانی بود به طوریكه استاد روح الله خالقی در باره وی میگوید : “عبدالله دوامی استاد برگزیده نواهای ضربی و تصنیف ها بود كه تسلط كاملی در اجرای آثاری از این دست داشت. دوامی توانست با یادگیری و نگهداری از آثار ارزنده موسیقی اواخر دوره قاجار و انتقال آن به نسل های بعدی نقش بسزایی در زنده نگاه داشتن این نواها و نغمه ها داشته باشد .از طرف دیگر وی را می توان بنیانگذار آواز مدرن موسیقی سنتی برشمرد چرا كه وی سعی كرد در كنار توجه به ریشه های ردیفی در آواز دستاوردهای موسیقی زمانه را مورد توجه قرار دهد. (خبرگزاری ایرنا)
- منابع: نشر ماهور – خبرگزاری ایرنا
. . . . . . . . . . ما را در تکمیل مقالات یاری کنید . . . . . . . . . .