- آواز ابوعطا (دستگاه شور) – بیات ترک (دستگاه شور)
- بداهه نوازی – دونوازی – ساز و آواز – بی کلام
- ناشر: آوای شیدا 1385
- اجرای بخش اول: رادیو دولتی فرانسه 2000
- اجرای بخش دوم: کنسرت سال 1998 در بازل سوئیس
- درگاه موسیقی برای خرید قانونی موجود نیست!
- میتوانیم در SOUNDCLOUD بشنویم!
خموشانه
رده: کلاسیک ایرانی
از اجرا تا آلبوم:
آلبوم «خموشانه»، هنر بداهه نوازیِ اساتید بزرگِ موسیقی کلاسیکِ ایرانی، «محمدرضا لطفی» و «محمد قوی حلم» است؛ این آلبوم شامل دو بخش است. بخش اول، کنسرتی است که در سال 2000 در رادیو دولتی فرانسه اجرا شده، و بخش دو کنسرتی است که در شهر بازل سوئیس، در سال 1998 اجرا شده است.
چرا کمانچه؟!
با توجه به اینکه ساز تخصصی استاد لطفی «تار« و «سه تار» است، ایشان در خصوص نواختن کمانچه در این اثر ضمن یادآوری از تاریخچه و نام بردن از بزرگان این ساز در بخشی از دفترچه ی آلبوم چنین نوشته اند: “…کمانچه ای که از من می شنوید کنسرتی است که در سوئیس به اجرا درآمده است. غرض از ارائه ی این کار به علاقه مندان تنها نشان دادن امکانات و شیوه ی نواختن این ساز است و امیدوارم راه گشایی برای هنرآموزان باشد. من مدعی نیستم که توانسته ام همه ی ارزش ها و تکنیک های این ساز را بازگو کنم. اما می توانم بگویم که در امر آموزش به نکاتی رسیده ام که شاید برای علاقه مندان مفید باشد. من مدت سه سال در شهر واشینگتن روی قطعات قدیمی و اجراها تجسس کرده ام و سعی کرده ام تکنیک انگشت گذاری های غربی شده را به بستر ایرانی بازگردانم و اکسنت های زبان فارسی را در لابه لای کشش ها بگنجانم. و باز هنوز امیدوارم در مدت اقامتم در ایران، نوازندگان این ساز را جمع کرده و با آنها برای رسیدن به روش رسمی و تدوین آن، به نحوی که وحدت اجرای شیوه ی قدیمی را مخدوش نکند، به گفت و گو بپردازیم. همیشه باید فکر کرد و کار کرد و بی من و ما راه موسیقی رسمی و هنری را هموار نمود. امید است این ساز در ذائقه ی مردم ایران درست بنشیند که این مهم هدف اصلی من از ارائه ی این کار برای اولین بار در ایران است.”
خموشانه در زمان انتشارش، چالشها و نقدهای بسیاری میان اهالی موسیقی برانگیخت؛ میتوانید بخشی از آن را در “بیشتر بخوانیم” دنبال کنیم و مابقی را در روزنامههای آن تاریخ جویا شویم.
- آهنگسازی و تنظیم: محمدرضا لطفی
- خواننده: محمدرضا لطفی
- ترانه سرایان: مولانا، حافظ، عارف قزوینی
- نوازندگان:
محمدرضا لطفی (سه تار و کمانچه)
محمد قویحلم (تنبک)
- طراح گرافیک: فرامرز عرب نیا
- مسترینگ: استودیو پژواک، حسن عسگری
- مدیر اجرایی: پریسا ربیعی
{بر اساس جلد نسخه ی CD آلبوم}
- آواز ابوعطا
کنسرت رادیو فرانسه پائیز 2000
درآمد – ضربی و ضربی خوانی – ادامه درآمد – چهارمضراب – حجاز
(بغدادیـ بستهنگار)
تصنیف «از کفم رها» – اوج – ضربی اوج – شور – قلندری
ضربی بر پایهی شعر مولانا – فرود اصلی
اشعار غزل از حافظ، مولانا
تصنیف از عارف قزوینی
- آواز بیات زند (بیات ترک)
کنسرت شهر بازل سوئیس 1998
درآمد – روحالارواح – ضربی – داد – چهارمضراب داد
ادامهی داد – شکسته – فرود
ضربی برگرفته از موسیقی کردی و لری
- بخشی از نوشته ی “رابرت بلای” به تاریخ تابستان 1375 بر دفترچه ی آلبوم: “…اولین واکنش من بعد از شنیدن موسیقی لطفی، حیرت بود. من از زیبایی موسیقی وی و از این که او رشته ی طولانی سابقه ای را که به فرهنگ کهن ایرانی بر می گردد حفظ می کند شگفت زده ام. موسیقی وی متعلق به فرهنگی است که چندین برابر کهن تر از تمدن اروپایی است… وی اغلب با چند نت ساده شروع می کند و همین طور که می نوازد راهی را باز می کند که نهایتاً به نقطه ای و اعتمادی مفرط در درون ما منتهی می شود. چنین اعتمادی اغلب متناقضاً اشک به چشمان ما می آورد. نوعی اعتماد که بسیار مشتاق آن هستیم…”
- وقتی محمدرضا لطفی پس از 25 سال غربت نشینی برای اقامت پایدار، پا به میهن نهاد، ابتدا همگان منتظر اتفاقاتی نظیر سالهای 56 تا 60 خورشیدی بودند ولی با انتشار نوار خموشانه که لطفی در یک سوی آن به کمانچه نوازی پرداخته و در جلد آن هم به همه کمانچه نوازان زنده و مرده این دیار خرده گرفته بود، همه نگاهها را تغییر داد… شاید خود لطفی هم به این وجه قضیه نظری نداشت ولی در نهایت مایه خیر و برکت بود… این اتفاق را میتوان با یک زمین لرزه زیانبار مقایسه کرد که بر اثر آن عده ای به شدت آسیب میبینند و در عوض اطرافیان به کمک شان میشتابند… پس از انتشار نوار خموشانه که به طور معمول خریداران و مخاطبانش محدود بود، زمزمه هایی صرفاً در بین اهل موسیقی بروز داشت ولی در حوزه عمومی نمودی نداشت. اما با انتشار متن جنجالی جلد نوار درصفحه موسیقی روزنامه همشهری که خوانندگان زیادی داشت و درمقدمه آن از دیگران هم خواسته شده بود که درباره نقطه نظرات لطفی وارد میدان مباحثه شوند، ناگهان فضای نقد موسیقی دگرگون شد و حرفهای پشت پستو به رسانهها راه یافت… علاوه بر سه کمانچه نواز مطرح یعنی کیهان کلهر، سعید فرجپوری و مهدی آذرسینا، که به نوعی مخاطبان متن نوار خموشانه بودند، هوشنگ کامکار و کیوان ساکت هم به جمع منتقدان لطفی پیوستند. این وضعیت مدتی به حالت تعلیق در آمد تا اینکه رسانهها رسماً اعلام کردند محمدرضا لطفی پس از 25 سال در داخل کشور به روی صحنه میرود… (همشهری آنلاین)
- منابع فیزیکی: جلد آلبوم
- منابع اینترنتی: همشهری آنلاین
- گردآوری: چهلگوشه